PTSS (Posttraumatisch stresssyndroom)
PTSS is een afkorting voor PostTraumatische StressStoornis. Dit betekent dat u een stressstoornis heeft nadat u een traumatische ervaring heeft meegemaakt. Trauma’s zijn enge of schokkende ervaringen, bijvoorbeeld in situaties waarin uw leven in gevaar was, zoals een oorlog, een natuurramp of een overval. Zulke situaties kunnen iedereen overkomen en iedereen kan dus ook PTSS krijgen. U kunt ook PTSS krijgen als u een zwaar ongeluk heeft gehad, bijvoorbeeld een verkeersongeluk, waarbij u lichamelijk letsel heeft opgelopen. PTSS kan ook ontstaan als u een ernstige situatie heeft meegemaakt als kind, bijvoorbeeld als iemand u als kind veel pijn heeft gedaan. U heeft meer kans op klachten van PTSS als u de trauma niet goed verwerkt.
U heeft PTSS als het trauma telkens terugkomt in uw gedachten of dromen en deze moeilijk of niet tegen te houden zijn. Dit roept heftige emoties bij u op; u wordt bijvoorbeeld erg bang, boos, verdrietig, of allemaal. Daarnaast gaan deze klachten niet vanzelf weg en is het trauma meer dan 4 weken geleden gebeurd.
Als u PTSS heeft, heeft dat op verschillende manieren effect op uw leven. U beleeft de gebeurtenis telkens opnieuw. Dit kan in uw dromen (nachtmerrie) of als u wakker bent in uw gedachten. De herbeleving is niet tegen te houden. Tijdens de herbeleving kunt u verschillende klachten merken:
- U wordt heel bang, boos en/of verdrietig.
- U krijgt hartkloppingen met veel zweten en/of trillen.
- U bevriest. U verstijft helemaal en kunt niks meer doen.
Als gevolg van de herbelevingen en klachten, kunt u de volgende klachten ervaren:
- Situaties vermijden die u doen denken aan de gebeurtenis.
- Dingen niet meer doen die u doen denken aan de gebeurtenis.
- Bepaalde mensen niet meer zien die u doen denken aan de gebeurtenis.
- U doet geen dingen meer die u leuk vindt.
- U zoekt minder contact met mensen.
- U wordt snel boos.
- U moet snel huilen.
- U wilt schelden of slaan.
- U schrikt snel en/of heftig.
- U kunt zich slecht concentreren.
- U kunt slecht slapen.
Het is belangrijk dat de mensen om u heen weten waar u last van heeft. Praat met ze over uw situatie zodat uw naasten snappen wat er aan de hand is. Daarnaast kan het helpen om de volgende adviezen te volgen:
- Zorg voor een vast slaapritme.
- Zorg voor een vast eetritme.
- Eet gezond.
- Probeer u te focussen op wat er wel goed gaat.
- Probeer veel buiten te zijn en te bewegen, ook al heeft u hier geen zin in.
- Probeer drank, drugs en kalmerende middelen te vermijden. Dit geeft u een tijdelijk goed gevoel, maar lost niks op. Ze zorgen voor juist extra problemen bij verslaving.
- Praat met mensen die hetzelfde (hebben) ervaren. U kunt daarvoor gebruik maken van patiëntenverenigingen.
Als u vermoed dat u PTSS zou kunnen hebben, bel dan uw huisarts om uw klachten te bespreken. Samen met uw huisarts kan er een plan worden opgesteld waardoor u behandeld kan worden voor PTSS.
Als het al bekend is dat u PTSS hebt en u ervaart andere problemen in uw dagelijkse leven door uw aandoening, neem dan ook contact op met uw huisarts. Dit kan bijvoorbeeld zijn als u minder goed voor uw kinderen kan zorgen omdat u te emotioneel reageert.